Pismo Chińczyków

     Na początku II tysiąclecia p.n.e. własny system pisma stworzyli Chińczycy. Jest to pismom wyrazowe, w którym każde słowo ma swój odpowiednik w znaku pisarskim. Oznacza to, że każde słowo ma swój odpowiednik graficzny. Chińskie słowniki składają się z przeszło 50 000 słów! W powszechnym użyciu jest 7 000 słów. Chińczycy piszą od prawej do lewej strony, bądź też z góry na dół. System ich znaków przejęli Wietnamczycy, Koreańczycy, a za ich pośrednictwem Japończycy.

Pismo alfabetyczne

     Najstarszym pismem alfabetycznym jest pismo fenickie. Do najstarszych zabytków tego pisma należy napis wyryty na boku pokrywy sarkofagu króla Ahirima z Byblos, pochodzący z XII wieku p.n.e. Pismo fenickie składa się z 22 znaków - liter oznaczających samogłoski. Fenicjanie pisali od strony prawej do lewej, rozdzielając wyrazy za pomocą umownych kresek. Ich alfabet stał się pierwowzorem dla alfabetów: greckiego, hebrajskiego, syryjskiego, arabskiego i etiopskiego.
     Około IX wieku p.n.e. alfabet fenicki przedostał się za pośrednictwem Jończyków do Grecji. Grecy przyjęli do swego systemu bez zmian spółgłoski: B, G, D, K, L, M, N, P, R, T, Z, pozostałe zaadaptowali na samogłoski. Po dodaniu dwóch własnych znaków utworzyli 24. literowy alfabet spółgłoskowo-samogłoskowy. Początkowo pisali od prawej do lewej strony; dopiero około V wieku p.n.e. pismo greckie przyjęło do dziś używaną formę.
     Rzymianie przyjęli alfabet grecki w VII wieku p.n.e. od Etrusków. Ponieważ język ich nie znał spółgłosek przydechowych TH, PH, KH, usunęli je i zamienili na cyfry. Pod koniec I wieku p.n.e. zapożyczyli od współczesnego im alfabetu greckiego dwie litery Y i Z. W ten sposób na długie lata wykształcił się 23 literowy alfabet rzymski. Dopiero w Średniowieczu doszły dalsze litery U, W, J. Ten zmieniony alfabet, zwany łacińskim, przyjęłą cała zachodnia Europa i część Słowiańszczyzny, w tym także Polska.
     Słowianie wschodni i część Słowian południowych przyjęli w wieku IC alfabet ułożony przez świętego Cyryla (tzw. Głagolica, później cyrylica), oparty na alfabecie greckim. Białorusini, Bułgarzy i Serbowie posługują się tzw. Grażdanką - alfabetem wzorowanym na wielkich literach alfabetu greckiego, uproszczoną cyrylicą.
     Kształt liter, czyli tzw. krój pisma, ulegał różnym zmianom w ciągu wieków. Pierwotnie używano tylko dużych liter - majuskuł. Poszczególne jej odmiany to: kapitała, majuskuła romańska, rustyka, kursywa rzymska i uncjała. Na początku naszej ery zaczęto używać małych liter - minuskuł. Najpopularniejsze z nich to półuncjała i kursywa miniskulna. Około 800 roku n.e. Karol Wielki wprowadził w całym pańskie frankońskim tzw. Minuskułę karolińską. W CII i XIV wieku wykształcił się nowy krój zwany gotykiem, na północy Europy tworząc teksturę, a na południu rotundę. W okresie humanizmu nawiązano do wzorów rzymskich tworząc antykwę.

Fot. 1. Pismo Chińczyków
Fot. 2. Pismo fenickickie
Fot. 3. Kodeks grecki na papirusie
Fot. 4. Pismo rzymskie
Fot. 5. Strona księgi pisanej głagolicą
Fot. 6. Minuskuła karolińska