Ammniaus Marcellinus

     Ammniaus Marcellinus (ok. 330 - po 392 n.e.) - wybitny pisarz i historyk rzymski. Do osiągnięcia wieku około 20 lat Ammianus mieszkał w Antiochii. Odebrał staranne wykształcenie humanistyczne, greckie i łacińskie - na pewno znał Homera, prawdopodobnie Hezjoda, Symonidesa, Teognisa, Sofoklesa i Eurypidesa, z pisarzy łacińskich bardzo dobrze znał Cycerona. Być może znał również język perski.

     Około roku 350 został członkiem przybocznej gwardii cesarskiej, tak zwanych protectores domestici. W roku 353 przydzielono go do ochrony Ursycyna, dowódcy jazdy stacjonującej w twierdzy Nisibis na wschód od Eufratu, na pograniczu z Persją.

     W roku 355 wraz z Ursycynem udał się do Mediolanu na wezwanie cesarza Konstancjusza II, a stamtąd do Galii, gdzie Ursycyn rozbił wojska uzurpatora Sylwana. Prawdopodobnie wtedy zetknął się z przyszłym cesarzem, wówczas sprawującym urząd cezara, Julianem Apostatą. Kolejne pięć lat spędził w Mezopotamii walcząc z Persami, brał między innymi udział w obronie twierdzy Amida.

     Z tego okresu pochodzą również jego relacje dotyczące przybycia Hunów do Europy. Opisywał również ich obyczaje m.in. obrady prowadzone siedząc na koniach. Nie wiadomo, co działo się z nim w latach 360-363, jednak w marcu tego roku był już w orszaku cesarza Juliana Apostaty. Brał udział w bitwie pod Ktezyfontem 26 czerwca 363 roku, a po zawarciu pokoju wrócił do Antiochii. Kolejne kilkanaście lat, aż do około roku 380 spędził dzieląc czas między podróże - zwiedził Egipt, Grecję, Trację i kraje Azji Mniejszej - i pobyt w rodzinnym mieście. Zajmował się pisaniem, być może pracował też jako adwokat. Około roku 380 przeniósł się do Rzymu, gdzie zaczął pisać dzieło swego życia: Res gestae. (Dzieje). Res gestae obejmowały historię Rzymu od cesarza Nerwy do Walensa i miały być kontynuacją dzieł Tacyta. Dzieło A. składało się 31 ksiąg - zachowały się księgi 14-31 obejmujące okres 353-378.

     Dokładna data śmierci Ammianusa nie jest znana, pewne fragmenty Res gestae mogą wskazywać na wydarzenia toczące się w latach 395-398. Był poganinem - wielbicielem cesarza-filozofa Juliana Apostaty. Jego uczniem i przyjacielem był Jan Chryzostom.