William Wharton

     William Wharton, właściwie Albert William du Aime (ur. 7 listopada 1925 w Filadelfii, zm. 29 października 2008 w Encinitas, Kalifornia) - amerykański psycholog, malarz i pisarz, laureat National Book Award (1980) za pierwszą powieść Ptasiek.

     William Wharton urodził się w Ameryce w rodzinie robotniczej, tam spędził pierwsze lata swego życia i odebrał wykształcenie, ale większość swojego dorosłego życia spędził we Francji. W 1943 r. ukończył Upper Darby High School. W czasie II wojny światowej zgłosił się ochotniczo do armii amerykańskiej i walczył na terenie Europy. W czasie ofensywy w Ardenach odniósł rany i został wysłany do Ameryki. Do końca życia nie odzyskał pełnej sprawności. Renta inwalidzka pozwoliła mu na podjęcie studiów - ukończył wydział sztuk pięknych na University of California, Los Angeles, zdobył także doktorat z psychologii. Potem uczył w szkołach w Kalifornii.

     W 1960 rodzina Whartona przeniosła się do Europy. Przez lata mieszkał w Paryżu, utrzymując się z malowania obrazów oraz wynajmowania remontowanych przez siebie mieszkań w paryskich kamienicach. Wydarzenia te opisał w powieściach Spóźnieni kochankowie oraz Werniks.

     W latach 60. domem rodziny Whartonów stała się barka mieszkalna na Sekwanie, a od lat 70. także stary młyn w Burgundii. Te wydarzenia z kolei znalazły swe odbicie w książkach Dom na Sekwanie oraz Opowieści z Moulin du Bruit i Wieści.

     W 1988 córka, zięć i dwoje wnucząt pisarza zginęli w wypadku samochodowym podczas karambolu na autostradzie. Sześć lat później Wharton napisał książkę o wypadku i o jego ofiarach (Niezawinione śmierci).

     Twórczość Whartona odniosła duży sukces w Polsce. Wydano tu wszystkie jego książki (połowę z nich wydano tylko w Polsce), a ich nakłady przekroczyły wszelkie oczekiwania.

Powieści:

Ptasiek (1978) - ang.: Birdy
Tato (1981) - ang.: Dad
W księżycową jasną noc (1982) - ang.: A Midnight Clear
Werniks (1984) - ang.: Scumbler
Stado (1985) - ang.: Pride
Wieści (1987) - ang.: Tidings
Franky Furbo (1989) - ang.: Franky Furbo
Spóźnieni kochankowie (1991) - ang.: Last Lovers
Niezawinione śmierci (1994) - ang.: Wrongful Deaths (memoir)
Dom na Sekwanie (1996) - ang.: Houseboat on Seine (memoir)
Nigdy,nigdy mnie nie złapiecie (1999) - ang.: Niah Niah Ya Can't Catch Me

Wydania przygotowane tylko na rynek w Polsce:

Historie rodzinne (1998) - ang.: Say Uncle
Al (1999) - ang.: Al
William Wharton - Album (1999) - ang.: Album (reproductions of paintings)
Opowieści z Moulin DuBruit (1999) - ang.: Tales of the Moulin Du Bruit
Szrapnel (1999) - ang.: Shrapnel
Tam, gdzie spotykają się wszystkie światy (2000) - ang.: Beyond the Closet
Niedobre miejsce (2001) - ang.: A Hard Place
Nigdy, nigdy mnie nie złapiecie (2001) - ang.: Nyah, Nyah, You Can't Catch Me
Nie ustawaj w biegu (2002) - ang.: Run, Run, Run
Rubio (2003) - ang.: Rubio