Jan Egzarcha

     Jan Egzarcha - średniowieczny pisarz bułgarski, jeden z najważniejszych przedstawicieli presławskiej szkoły piśmienniczej w przełomu IX i X wieku.
     Działalność literacka Jana Egzarchy obejmuje głównie przekłady autorów bizantyjskich, a także dzieła oryginalne i kompilacje. Do najbardziej znaczących dla dziejów literatury bułgarskiej tekstów należy przekład tzw. Sześciodniewu. Jest to wersja bizantyjskich opowieści o sześciu dniach stworzenia świata (Hexahemeron), uzupełniona o informacje przyrodnicze, filozoficzne i geograficzne, zaczerpnięte z dzieł wielu pisarzy antycznych i wczesnośredniowiecznych (m.in. Bazylego Wielkiego, Kosmasa Indikopleustesa, Arystotelesa i Jana Chryzostoma). Tekst, poświęcony Symeonowi, zawiera także oryginalne informacje autorstwa Jana Egzarchy, m.in. bardzo cenne dla dziejów kultury bułgarskiej świadectwa odnośnie Presławia (ówczesnej stolicy państwa bułgarskiego), carskich pałaców, jak również informacje dotyczące samego cara Symeona, jego ubioru, arystokracji bułgarskiej, warstw społecznych itp. Za namową księcia Doksa (brat Symeona), Jan Egzarcha przełożył u schyłku IX w. na język starobułgarski duże fragmenty greckiego traktatu Teologia Jana z Damaszku. Tłumaczył także inne dzieła Jana z Damaszku, m.in. grecką gramatykę oraz słowa.
     Najstarszy odpis Sześciodnia powstał w 1263 r. w klasztorze chilandarskim na Górze Athos. Jest on obecnie przechowywany w Bibliotece Synodalnej w Moskwie.