Czernorizec Chrabyr

     Czernorizec Chrabyr (Mnich Chrobry, Mnich Chrabr) - średniowieczny bułgarski pisarz, działający w presławskiej szkole piśmienniczej na przełomie IX i X w. Nie zachowały się żadne dane biograficzne, które wskazywałyby kim był Czernorizec; na podstawie pewnych poszlak uważa się, iż mógł to być nawet sam władca Bułgarii, Symeon I Wielki (893 - 927).
     Czernorizec Chrabyr jest autorem tylko jednego dzieła literackiego, traktatu zatytułowanego O literach, które było jednak jednym z najbardziej znanych i najczęściej kopiowanych w średniowiecznych skryptoriach tekstów literatury staro-cerkiewno-słowiańskiej.
     Traktat O literach jest apologią piśmiennictwa słowiańskiego oraz nowego alfabetu (jakkolwiek istnieją spory, czy chodzi tu o głagolicę, czy o cyrylicę), utworzonego przez św. Cyryla, a jednocześnie stanowi polemikę z krytycznymi głosami pisarzy greckich, argumentującymi za wyższością języka i alfabetu greckiego czy nawet wyłącznością używania greki w piśmiennictwie.
     Do naszych czasów przetrwało ok. 80 odpisów traktatu, zapisanych w rozmaitych redakcjach języka staro-cerkiewno-słowiańskiego. Najstarszy z odpisów, sporządzony przez mnicha Ławrentija za czasów panowania cara Iwana Aleksandra, pochodzi z 1348 r. Polski przekład traktatu ukazał się w antologii Pasterze wiernych słowian w opracowaniu A. Naumowa, Kraków 1985.